Povodom 80 godina od smrti Sigmunda Frojda, prof. dr Žarko Trebješanin, redovni profesor na Fakultetu savremenih umetnosti u Beogradu i na Fakultetu primijenjenih umjetnosti na Univerzitetu Donja Gorica u Podgorici, danas je na naučnoj tribini CANU održao predavanje na temu: ,,Frojdov doprinos naukama o čovjeku i savremenoj kulturi”. Predavača je prisutnima predstavio akademik Zoran Rašović, sekretar Odjeljenja društvenih nauka.
Sigmund Frojd se, po mišljenju mjerodavne, stručne, ali i šire javnosti smatra najvećim psihologom, ali i jednim od najvećih naučnika i mislilaca u istoriji čovječanstva, istakao je na početku predavanja prof. dr Trebješanin.
Frojdov najveći i najvredniji doprinos čovječanstvu je psihoanaliza. Na samom početku (krajem 19. vijeka) ona je bila prevashodno samo vrsta psihoterapije, da bi ubrzo postala jedan od najuticajnijih psiholoških teorija, koja je izvršila dubok i dalekosežan uticaj na nauku filozofiju i cjelokupnu kulturu.
Po Frojdu, psihoanaliza je određena prevashodno svojom dubinskom metodom, a ne građom na koju se odnosi. Isti ovaj metod se može primijeniti na simptome, snove, fantazije pojedinca, kao i na mitove, obrede, religiju, umjetnost, moral i druge tvorevine kulture. On je smatrao da je dubinski metod njegov najvažniji pronalazak. Psihoanaliza je, dakle, osoben, prodoran metod razotkrivanja ,,trikova nesvjesnog”, koji se nijednom drugom metodom ne mogu istražiti.
Frojd polazi od vidljivih, naizgled beznačajnih, besmislenih sitnica, od ,,malih znakova” psihičkog života da bi stigao do skrivenog smisla – nesvjesnih duševnih zbivanja.
Frojdov revolucionarni doprinos naukama o čovjeku, jeste što je izgradio jednu novu, monumentalnu i veoma uticajnu teoriju čovjekovog uma. Otkriće značaja nesvjesnih i iracionalnih snaga uzdrmalo je i zadalo smrtni udarac klasičnoj psihoanalizi, kao i vladajućem racionalizmu u filozofiji i humanističkim naukama. Učenje nesvjesnog je jedan od temelja psihoanalize koja se naziva psihologijom nesvjesnog, istakao je prof. dr Trebješanin.
Naime, po Frojdu u čovjekovom umu je primarno i najuticajnije nesvjesno, a svjesno je tek sekundarno.
Frojd nam je ostavio u amanet da ne zaboravimo da je suočavanje sa mračnim dijelom sebe samoga, istina bolno, ali neophodno i ljekovito, jer samo onaj ko ima kuraži da odbaci utješne iluzije i prijatne samoobmane i da zaviri u svoj ,,mračni vilajet” da se tamo smjelo suoči sa čudovištima i demonima vlastitog nesvjesnog, kome pođe za rukom da spozna i da nadvlada sopstvene nepriznate, infatilne nagone i afekte, samo on može biti istinski autonoman i s pravom govori u svoje ime. A dokle god pojedinac iz straha, stida ili osjećanja krivice ne smije da misli svojom glavom i da svjesno zna ono što zna, niti da osjeća ono što zna, niti da osjeća ono što stvarno osjeća, on je sputan, zavisan i neslobodan, zaključio je prof. dr Žarko Trebješanin.