Prof. dr Vladimir Todorović, redovni profesor Medicinskog fakulteta Univerziteta Crne Gore, danas je na naučnoj tribini u CANU održao predavanje na temu: ,,Izazovi i liječenja kancera u zemljama u razvoju“.
Na samom početku prisutnima je predavača predstavio prof. dr Goran Nikolić, član Akademije i predsjednik Odbora za medicinska istraživanja CANU.
Karcinom je globalni, svjetski problem i na drugom mjestu uzroka smrtnosti ljudske populacije. Osim toga zabrinjava očekivani porast smrtnosti u narednih 20 godina, posebno u zemljama u razvoju, istakao je na početku prof. dr Todorović. Tačnije, prema posljednjim podacima Globocana iz septembra 2018. godine, godišnje u svijetu umre od malignih bolesti više od 9.5 miliona bolesnika. Ono što zabrinjava je predviđeni porast za 70% u sljedeće dvije decenije (2040. godine), odnosno 16.5 miliona umrlih na godišnjem nivou. Incidenca pokazuje da svake godine ovu dijagnozu ima 18.1 miliona ljudi u svijetu, a predviđa se, takođe, porast na 29.5 miliona za 2040. godinu. U Crnoj Gori svake godine umre od malignih bolesti više od 1300 pacijenata. Incidenca kancera kod žena pokazuje najčešću učestalost karcinoma dojke, kolorektuma, pluća i cervikalnog karcinoma, dok je to kod muškaraca karcinom pluća, prostate, kolorektalni karcinom i karcinom želuca. Zabrinjava različitost kvaliteta zdravstvene zaštite kako unutar EU, tako i u komparaciji EU i zemalja Istočne Evrope i Balkana.
U Jugoistočnoj Evropi ustanovljene su određene karakteristike malignih oboljenja, te zaštite bolesnika koje pokazuju da su kanceri dijagnostikovani sa lošijom prognozom, odnosno agresivniji tipovi i njihova distribucija. Takođe su ustanovljeni viši stadijumi bolesti, nedostatak pravog multidisciplinarnog rada ili konzilijuma. Osim toga, postoji nedostatak opreme za zračenje bolesnika, nedostatak adekvatne hirurgije i opreme za nju, nedostatak inovativnih ljekova u regionu, nepostojanje adekvatnih planova i registara za kancer na osnovu kojih se rade planovi, nedostatak adekvatne primarne i sekundarne prevencije, te nedostatak adekvatne finansijske podrške i suboptimalni budžeti. Pravo je svakog evropskog građanina da dobija optimalnu i pravovremenu zdravstvenu zaštitu koja je potvrđena novijim ispitivanjima i inovacijama. SEEROG udruženje onkologa Jugoistočne Evrope radilo je istraživanje kontrole kancera i objavilo uporedne podatke o incidenci i mortalitetu, gdje je ovaj drugi parametar zabrinajvajući za zemlje u razvoju. Jedan od najznačajnijih faktora etiologije kancera – pušenje duvana, učestalije je u ovim zemljama i ne postoji adekvatna kontrola. Učestalost gojaznosti u populaciji je takođe povišena u ovoj regiji. Jedan od faktora adekvatnosti odluka u liječenju kancera predstavlja multidisciplinarni rad u kome učestvuje više specijalnosti. Ukoliko se odluke ne donose na ovaj način, lošiji su rezultati liječenja kancera. SEEROG je objavio i rezultate korelacije izdvajanja za liječenje karcinoma i prikazao rezultate koji ukazuju na to da postoji posljedična veza ovih parametara. Dva udruženja AROME (Mediteransko udruženje onkologa sa sjedištem u Parizu) i ESO (Evropska škola onkologije iz Milana) organizovali su konsenzus konferencije u Crnoj Gori, gdje su panelisti i eksperti iz onkologije različitih specijalnosti glasanjem određivali prioritete u dijagnostici i liječenju kancera u ovom regionu Evrope. Na prvom konsenzusu, osim opštih pitanja edukacije i prava bolesnika koja su zagarantovana dokumentima, određivani su prioriteti u inovacijama u onkologiji. Na drugoj konferenciji je glasano o potrebi za kliničkim ispitivanjima, te edukacijama mladih doktora radi sprečavanja njihovog odlaska u razvijene zemlje, kao gubitak investicija jedne države. U kratkom roku od dvije godine panelisti su uvrstili značajne inovativne terapije i može se pratiti signifikantan napredak u terapiji kancera.
Razmjena iskustava u regionu i konferencije koje planiramo imaju za zadatak izgradnju mostova između nauke i kliničkog rada, povezanosti bolesnika sa optimalnim liječenjem i sprovođenje adekvatnih evropskih vodiča. Smatra se da će dostupnost inovacijama dovesti do smanjenja nejednakosti u zbrinjavanju bolesnika sa kancerom, zaključio je prof. dr Vladimir Todorović.