Crnogorska akademija nauka i umjetnosti namjeravala je da, u saradnji sa Crnogorskom kinotekom, a povodom 90 godina od rođenja i 15 godina od smrti, priredi omaž svom članu – reditelju Zdravku Velimiroviću. Epidemiološka situacija, kao i preseljenje Kinoteke u novu zgradu, odložili su taj čin za 2022. godinu – čim se steknu uslovi (ukidanje restriktivnih zdravstvenih mjera, obezbjeđivanje sale, kopije filmova...).
Zdravko Velimirović (Cetinje, 11. oktobar 1930 – Beograd, 7. februar 2005) bio je jugoslovenski filmski, televizijski, radio i pozorišni reditelj, scenarista i profesor filmske režije. Za redovnog člana Crnogorske akademije nauka i umjetnosti izabran je 12. decembra 2003. godine.
Filmsku i pozorišnu režiju diplomirao je na Akademiji za pozorište, film, radio i televiziju u Beogradu 1954. godine. Završio je i Visoku filmsku školu u Parizu – IDNES (1957).
Bio je redovni profesor filmske režije, šef Katedre i dekan na Fakultetu dramskih umetnosti u Beogradu (1976–1996) i vanredni profesor na Univerzitetu u Montrealu 1990. godine. Režirao je osam igranih filmova i bio autor 37 kratkih i dugometražnih dokumentarnih ostvarenja. Filmovi Zdravka Velimirovića predstavljali su jugoslovensku kinematografiju na brojnim internacionalnim filmskim festivalima. Film „Dan četrnaesti“ prvi je jugoslovenski film u zvaničnoj konkurenciji na Festivalu u Kanu. Za autorski rad na igranom i dokumentarnom filmu, televiziji i radiju dobio je više od 20 nagrada i priznanja. Među njima su: Zlatna arena za režiju i Zlatna arena za scenario u Puli, zlatna i dvije srebrne medalje na Festivalu dokumentarnog filma u Beogradu, „Grand prix“ na Festivalu u Aveiru i Specijalna nagrada žirija u Lajpcigu. Savez filmskih stvaralaca Ruske Federacije dodijelio mu je Povelju za „vidan doprinos svjetskoj kinematografiji” 2001. godine.
„U dobrom dijelu Velimirovićevog filmskog stvaralaštva fenomen istorije ima nezaobilazno uporište. Istina, ono se javlja i potvrđuje u beskrajnom lancu uzroka, kojima autor daje finu pojmovnu i fabulacijsku prepletenost, majstorski tvorenu, što je samo u moći izuzetnih stvaralaca. Njegovi filmovi imaju visoki stepen vrijednosti i u filozofiji kompozicije i u primjeni suptilnog kreacijskog idioma u filmskoj naraciji” (akademik Žarko Đurović).
Respektabilni opus Velimirovića obuhvata filmove: „Dan četrnaesti” (1960); „Provereno nema mina” (1965); „Lelejska gora” (1968), za koji je dobio Trinaestojulsku nagradu i nagradu na Internacionalnom festivalu u Pnom Penu, a predstavljao je jugoslovensku kinematografiju na festivalima u Kairu i Čikagu; „Derviš i smrt” (1974), sa Vojom Mirićem, Velimirom Batom Živojinovićem, Borisom Dvornikom, Oliverom Katarinom, Veljkom Mandićem..., jugoslovenski kandidat za Oskara, koji je osvojio Veliku srebrnu arenu na Pulskom festivalu i Zlatnu arenu za režiju, kao i nagrade za scenografiju, kameru, kostim i epizodnu ulogu. Veoma gledan bio je i jugoslovensko-sovjetski film „Vrhovi Zelengore” sa Sergejem Bondarčukom i Velimirom Batom Živojinovićem.
Bio je i reditelj TV dokumentarnih serija, radio-drama i pozorišnih predstava. Među brojnim dokumentarnim filmovima ističe se i nagrađivani dugometražni film i serija o rijeci Zeti.
Kao aktivan filmski radnik, bio je i društveno veoma angažovan – zalagao se ne samo za bolji položaj filmskih stvaralaca, nego i za mjesto i dostojanstvo profesije, filmske umjetnosti u vihoru istorijskih zbivanja. Uz druge aktivnosti, bavio se i umjetničkom fotografijom, a svojim djelima, kako je i sam jednom prilikom napisao, borio se za ljudskost, dostojanstvo, ljepotu i dobrotu.
Građanin svijeta po stavu, Jugosloven po opredjeljenju, Velimirović je, kako je u časopisu „Kinoteka“ primijetio Dejan Kosanović, prvenstveno imao odlike crnogorskog stvaraoca. U njegovom rediteljskom postupku i korišćenju filmskog jezika uvijek je tinjao i plamičak plemenite patetike, koja je proizlazila iz etičkih i narativnih tradicija sredine iz koje je ponikao, Crne Gore, zemlje raspete između mora i krša, između stvarnosti i legende.
Bio je oženjen filmskom i TV producentkinjom Rankom Velimirović, a njihov sin Mladen Velimirović takođe je producent i reditelj.
CANU će podržati ideju da Crnogorska i Jugoslovenska kinoteka zajedno urade digitalnu restauraciju filma „Dan četrnaesti“ i da ga ponovo prikažu na Festivalu u Kanu. To je čast koja pripada samo onim filmovima koji su ostavili traga na ovom uglednom festivalu.